Global Cooling Watch 2023 hisoboti loyiha va qurilish tashkilotlarining muhim o'rnini ta'kidlaydi
Birlashgan Millatlar tashkilotining atrof-muhit dasturi (UNEP) tomonidan ishlab chiqarilgan Global Cooling Watch 2023 hisobotida sovutish uskunalarining energiya sarfini kamaytirish bo'yicha asosiy chora-tadbirlar taklif etiladi, bu 2050 yilda sektorda prognoz qilingan chiqindilarning kamida 60 foizini kamaytiradi, sovutish imkoniyatini yaxshilaydi, energiya tarmoqlaridagi yukni kamaytiradi va 2050 yilga kelib trillionlab dollarni tejaydi.
Sovutish—iqlim uchun ikki tomonlama yukdir: konditsionerlar va muzlatgichlar elektr energiyasini iste'mol qilish natijasida bilvosita chiqindilarni ham, sovutgich gazining chiqishi natijasida to'g'ridan-to'g'ri chiqindilarni ham ishlab chiqaradi, ularning aksariyati sayyoramizni karbonat angidridga qaraganda ancha samarali isitadi.
2023-yil dekabr oyida jamoatchilikka taqdim etilgan "Sovuqni saqlash: chiqindilarni kamaytirish bilan birga sovutish ehtiyojlarini qanday qondirish kerak" nomli hisobotda global harorat ko'tarilishda davom etar ekan, sovutishning tez o'sishi odamlarning salomatligi, oziqlanishi va turmush tarzi uchun muhim ekanligini tan oladi, va shuningdek, binolarni sovutish ehtiyojlarini qondirish uchun juda muhimdir.
Global Cooling Watch 2023 hisobotida ta'kidlanishicha, 2050 yilgacha global o'rnatilgan sovutish quvvati uch baravar ko'payadi, bu esa elektr energiyasini iste'mol qilishni ikki baravar oshiradi.
Hisobotda passiv sovutish, energiya samaradorligi standartlarini yaxshilash va iqlim isishiga olib keladigan sovutgichlardan tezroq voz kechish bo'yicha choralar ko'rishga chaqiradi. Ushbu sohalarning har biri uchun belgilangan chora-tadbirlarga rioya qilish 2050 yilga kelib normal sovutish chiqindilarini 60% dan ko'proqqa yoki taxminan 3,8 milliard tonna karbonat angidrid ekvivalentiga kamaytirishi mumkin.
Hisobotga ko'ra, bunday pasayish iqlim, inson salomatligi va mamlakatlar iqtisodiyotining gullab-yashnashi uchun qisqa muddatli va barqaror foyda keltiradi, jumladan:
- 2050 yilga kelib yana 3,5 milliard kishiga muzlatgichlar, konditsionerlar yoki binolarni passiv sovutishdan foydalanish imkoniyatini yaratish;
- elektr energiyasiga bo'lgan eng yuqori ehtiyojni 1,5–2 teravatt (TVT) ga kamaytirish.
Hisobotda ta'kidlanishicha, ko'plab mamlakatlarda sovutish siyosati mavjud bo'lsa-da, faqat bir nechta yechimlar birlashtirilgan yoki yaxshi bajarilgan. Shuning uchun loyihalashtirilgan bino va inshootlarga yechimlarni optimallashtirish va kengaytirish choralarini ko'rish muhimdir.
Bugungi kunda ilg'or loyihachilar va qurilish tashkilotlari izolyatsiya, soyalash va tomni qayta qurish kabi passiv sovutish choralarining samaradorligini baholaydilar. Oxir oqibat, loyihalar eng muvaffaqiyatli strategiyalarni milliy qurilish me'yorlari va shaharsozlik standartlariga birlashtirishga qaratilgan bo'lib, sovutish uchun energiya talabini kamaytiradi va shu bilan birga issiq mavsumda binolar aholisi uchun samarali issiqlik chiqarilishini ta'minlaydi.
Nashrning to'liq matni bilan quyidagi havolada tanishishingiz mumkin:
